Diệp Thị Hiền,ôgáiSánDìuchinhphụcngôivôđịchRoboconquốso xo long an 21 tuổi, là sinh viên năm cuối ngành Điện tử - Viễn thông, trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. Hiền là một trong 20 nữ sinh tiêu biểu cả nước nhận giải thưởng Nữ sinh khoa học công nghệ Việt Nam hôm 27/10. Đây là giải thưởng do Trung ương Đoàn chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trao cho những nữ sinh có thành tích học tập, nghiên cứu xuất sắc trong một số lĩnh vực khoa học công nghệ đặc thù.
"Mình bất ngờ khi được trao giải bởi rất nhiều bạn xuất sắc từ các trường danh tiếng, có bài báo đăng trên tạp chí quốc tế trong khi thành tích của mình có phần khiêm tốn", Hiền nói. Thành tích nổi bật nhất của Hiền là vô địch cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam - Robocon năm nay.
Hiền sinh ra trong gia đình có 5 chị em ở huyện Lục Ngạn, Bắc Giang. Bố Hiền là người dân tộc Sán Dìu, mẹ người Hoa, cùng làm nghề trồng trọt. Từ nhỏ, Hiền và các chị em không có điều kiện học thêm, chủ yếu bảo ban nhau tự học.
Yêu thích chương trình Robocon và theo dõi từ tiểu học, rồi được truyền cảm hứng từ chị gái học Điện tử - Viễn thông của Đại học Thái Nguyên nên Huyền cũng thích ngành này. Năm 2020, với 25,6 điểm khối A, cựu học sinh trường Phổ thông dân tộc nội trú huyện Lục Ngạn đỗ nguyện vọng 1 vào trường Đại học Công nghiệp Hà Nội.
Năm đầu, Hiền học tại cơ sở của trường ở Hà Nam. Môi trường không khác biệt quá nhiều ở quê nên em sớm thích nghi, chỉ gặp khó khăn bởi lịch học dày đặc, thường xuyên phải làm slide, thuyết trình môn học - điều khác biệt so với thời phổ thông.
Đến khi chuyển lên Hà Nội, nữ sinh hụt hẫng khi phải học online vì Covid-19. "Ngành học yêu cầu thực hành nhiều mà phải học online nên rất nhiều khó khăn", Hiền nói, ví dụ ở môn "Thực hành điện tử tương tự", sinh viên phải lắp và đo thông số của mạch điện tử nhưng chỉ được làm mô phỏng trên phần mềm.
Từ năm thứ ba, việc học ổn định trở lại, Hiền bắt đầu tham gia nghiên cứu khoa học, bên cạnh những hoạt động đoàn, hội của khoa và trường. Để hiệu quả, nữ sinh xếp thời khóa biểu chi tiết, đánh giá mức độ ưu tiên khác nhau cho từng hoạt động ở từng giai đoạn.
Với việc học, nữ sinh chọn lọc, tóm tắt và tiếp thu bài giảng ngay trên lớp, đồng thời lập nhóm học tập để trao đổi với các bạn sau giờ học.
Cũng từ năm thứ ba, Hiền tham gia đội Robocon của khoa. Nhiệm vụ của cô là thiết kế, chế tạo mạch điện tử, giúp robot vận hành và làm một số công việc hậu cần.
Cuộc thi Robocon năm nay có tên "Khám phá ngôi đền cổ". Mỗi đội thi có hai robot kết hợp với nhau để ném các vòng vào các cột nhanh, chính xác nhất. Với luật thi này, theo Hiền, điều quan trọng là thiết lập được tính năng, cơ cấu gắp và ném vòng cho robot.
Hiền kể thời gian này cô "ăn ngủ với robot". Hôm nào không có lịch học, Hiền lại lên lab làm mạch từ 7h. Khi nào có lịch học, Hiền sẽ lên lớp, rồi lại quay lại lab nghiên cứu đến khi trường đóng cửa mới về.
Sau khi giành giải nhất cuộc thi Robocon cấp trường, đội của Hiền vào vòng khu vực phía bắc rồi toàn quốc. Ở mỗi vòng, đội lại làm robot mới nhằm đạt hiệu quả tốt nhất. Quy trình nghiên cứu trên lab, xuống xưởng chạy thử và tập luyện cứ lặp đi lặp lại suốt cả học kỳ.
"Cùng đội Robocon của khoa, mình tham gia nhiều hoạt động đoàn, hội nên việc sắp xếp thời gian khó khăn. Có những ngày mình chỉ ngủ 4 tiếng, thậm chí chấp nhận kết quả học tập có thể giảm một chút", Hiền nói.
Thực tế, điểm tổng kết của Hiền giảm từ hơn 3,4 xuống 3,38/4. Dù vậy, nữ sinh hài lòng vì có thêm nhiều kiến thức chuyên sâu phần mạch điện tử. Cô cũng được rèn luyện tính kiên nhẫn, tỉ mẩn khi cả ngày "dán mắt" vào bảng mạch, đồng thời tăng khả năng chịu áp lực.
Sau khi giành giải vô địch Robocon quốc gia, Hiền tham gia cuộc thi IoT Challenge. Nhóm em nghiên cứu đề tài "Thiết kế hệ thống giám sát sức khỏe bệnh nhân", đạt giải nhất. Dù cuộc thi quy mô cấp trường, Hiền có thêm nhiều kiến thức về IoT qua quá trình tìm hiểu và được doanh nghiệp đào tạo trực tiếp.
Thầy Phạm Văn Chiến, giảng viên khoa Điện tử, trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, đánh giá Hiền là sinh viên tích cực. Trong vai trò chủ nhiệm câu lạc bộ học tập của khoa, Hiền giúp đỡ nhiều bạn khác để cùng đạt kết quả tốt. Cô cũng nhiệt tình tham gia nghiên cứu khoa học, để dấu ấn trong cuộc thi Robocon.
"Nhiệm vụ của Hiền là thiết kế, chế tạo mạch điện tử, góp phần giúp đội thi đấu của Đại học Công nghiệp Hà Nội giành chức vô địch Robocon sau 15 năm", thầy Chiến nói.
Đội tuyển sau đó đại diện Việt Nam sang Campuchia thi đấu Robocon châu Á - Thái Bình Dương và đạt hạng ba chung cuộc, cùng giải Kỹ thuật tốt nhất. Dù Hiền không sang Campuchia do đội ưu tiên cử thành viên nam, có sức khỏe tốt để vận hành robot trong quá trình thi đấu, thầy Chiến ghi nhận những đóng góp của nữ sinh.
Hiện, Diệp Hiền cùng đội Robocon của khoa tiếp tục nghiên cứu, chế tạo robot để tham gia Robocon 2024 với mục tiêu bảo vệ chức vô địch. Đầu năm học này, Hiền ứng tuyển và nhận được học bổng 22 triệu đồng từ Tập đoàn Foxconn Việt Nam cùng một khóa học tiếng Trung, cơ hội thực tập năm cuối và cam kết việc làm sau khi tốt nghiệp.
"Em đang học cả tiếng Trung và tiếng Anh để chuẩn bị bước vào thị trường lao động, đồng thời có thêm phương tiện để nghiên cứu khoa học", Hiền nói.